Spis treści
„Język pomocniczy” to pojęcie związane z istnieniem na terenie Polski rozmaitych mniejszości narodowych. Prawne aspekty funkcjonowania tej specyficznej grupy polskich obywateli powinny być znane każdemu tłumaczowi. Zwłaszcza jeśli jest on specjalistą z zakresu języka którejkolwiek z mniejszości.
Język mniejszości narodowej – co to znaczy?
Język mniejszości narodowej – co to jest? Jeśli masz pytanie brzmiące: „język mniejszości narodowej – co to jest?”, już Ci odpowiadamy. Jest to język, którym posługuje się mniejszość narodowa lub etniczna.Język mniejszości narodowej – co to znaczy?
Rozważamy pojęcie w kontekście mniejszości narodowej i etnicznej
Aby zrozumieć kwestię: języki mniejszości narodowej – co to znaczy, należy przede wszystkim wytłumaczyć także czym jest mniejszość narodowa lub etniczna. A jest to grupa społeczna zamieszkująca dany kraj – na przykład Polskę – identyfikująca się z innym narodem niż np. polski.
Mniejszości narodowe w Polsce
Języki mniejszości narodowej w Polsce
Mniejszość narodowa to pewna charakterystyczna grupa obywateli polskich, spełniająca łącznie następujące warunki:
- jest mniej liczebna od pozostałej części ludności RP,
- odróżnia się w sposób istotny od pozostałych obywateli językiem, kulturą lub tradycją,
- dąży do zachowania swojego jeżyka, kultury lub tradycji,
- ma świadomość własnej historycznej wspólnoty narodowej i jest ukierunkowana na jej wyrażanie i ochronę,
- jej przodkowie zamieszkiwali na obecnym terytorium RP co najmniej 100 lat,
- utożsamia się z narodem zorganizowanym we własnym państwie.
Język mniejszości narodowej
Chcesz poznać języki mniejszości narodowej w Polsce?W Polsce za mniejszości narodowe uważane są:
- białoruska,
- litewska,
- czeska,
- ukraińska,
- niemiecka,
- rosyjska,
- ormiańska,
- słowacka,
- żydowska.
Te wymienione przez nas mniejszości narodowe w Polsce naturalnie można przełożyć na powiązane z nimi języki, np. białoruski, litewski czy czeski.Inne mniejszości narodowe w PolsceOczywiście, mamy w kraju wielu przedstawicieli innych narodowości, jednak zwykle nie spełniają oni jako grupa warunków koniecznych do uznania za mniejszość. Nie oznacza to oczywiście, że tłumacz nie spotka się z nimi w pracy zawodowej, będzie to jednak raczej zwykły układ klient – zleceniobiorca.
Język pomocniczy mniejszości: mowa, jaką posługuje się mniejszość
Język pomocniczy w Polsce
W ramach systemu polskiego prawa istnieje możliwość uznania języka mniejszości narodowej za tak zwany język pomocniczy.
Język pomocniczy mniejszości – jak to wygląda od strony prawnej?
Podjęcie takiej decyzji wymaga, aby w danej gminie co najmniej 20% ogółu mieszkańców należało do mniejszości i posługiwało się swoją rodzimą mową.Tutaj także spełnione muszą zostać pewne warunki. Język pomocniczy w Polsce, to taki, który wcześniej spełnił następujące kryteria:
Decyzję w tej kwestii musi podjąć rada gminy w imieniu jej mieszkańców.
Następnie władze lokalne występują do urzędowego rejestru gmin prowadzonego przez ministra odpowiadającego za sprawy wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych.
Minister na podstawie wniosku rady gminy, może dokonać w urzędowym rejestrze wpisu dotyczącego języka pomocniczego. Oczywiście ma także prawo odmówić – wtedy wnioskodawcy przysługuje skarga do sądu administracyjnego.
Jeżeli udało się już dokonać wpisu, język pomocniczy zaczyna funkcjonować równolegle z rodzimym.
Tak właśnie język mniejszości narodowej otrzymuje status znany jako język pomocniczy mniejszości.
Język mniejszości narodowej: Co w praktyce oznacza funkcjonowanie języka pomocniczego na terenie gminy?
Język pomocniczy to:
- mieszkańcy danej gminy mogą zwracać się do gminy w tym języku, i to zarówno w formie pisemnej, jak i ustnej,
- mogą także na wyraźny wniosek uzyskiwać odpowiedzi w tym samym języku pomocniczym,
- dopuszczalne staje się również wnoszenie podań w języku pomocniczym i nie może zostać to potraktowane jako błąd formalny, skutkujący pozostawieniem wniosku bez. Tu także przysługuje
- odwołanie, które rozpatruje się w języku urzędowym,w przypadku pracowników,
- zatrudnionych w urzędach gminy i jednostkach pomocniczych, może zostać przyznany dodatek z tytułu znajomości języka pomocniczego. Musi ona jednak być potwierdzona przez dyplom, zaświadczenie lub certyfikat.
Język pomocniczy równoważny urzędowemu
Trzeba pamiętać, że tylko formalne uznanie języka mniejszości za pomocniczy nadaje mu podobną rangę, jaką ma urzędowy. Działa to jednak w obrębie gminy, do władz i urzędów której można od tego momentu pisać czy składać wnioski i dokumenty w obu językach – i w wybranym z nich otrzymywać odpowiedzi.
Międzynarodowy język pomocniczy
Międzynarodowy język pomocniczy w języku angielskim znany jest jako international auxiliary language (IAL lub aukslang). Co w ogóle oznacza międzynarodowy język pomocniczy? Stosuje się go w komunikacji między różnojęzycznymi osobami. Jego podstawowe założenie jest takie, aby ułatwić komunikację nie zaś zastąpić języki rodzime. Pod nimi w większości kryją się języki sztuczne, wymienić tu można np.:
- esperanto,
- ido,
- interlingua,
- volapük,
- occidental,
- latina sine flexione.
